ಮಾಲ್ತೊ ಬಾಸೆ

ಮಾಲ್ತೊ
ಪಹಾರಿಯಾ
माल्टो (पहाड़िया), মাল্টো (পাহাড়িয়া)
ಬಳಕೆಡುಪ್ಪುನ ಪ್ರದೇಸೊಲು	ಭಾರತ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ
ಪ್ರದೇಸೊ	ಜಾರ್ಖಂಡ್; ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ; ಬಿಹಾರ; ಒಡಿಶಾ
ಜನಾಂಗೊ	ಮಾಲ್ತೊ; ಸೌರಿಯಾ ಪಹಾರಿಯಾ ಜನೊ
ಮೂಲ ಬಾಸಿಗೆರ್	159,215
ಬಾಸೆಲೆ ಕುಟುಮ್ಮೊ	ದ್ರಾವಿಡ ಉತ್ತರ ದ್ರಾವಿಡ ಕುರುಖ್-ಮಾಲ್ತೊ ಮಾಲ್ತೊ
ಉಪಬಾಸೆ	ಕುಮಾರಭಾಗ್ ಪಹಾರಿಯಾ, ಸೌರಿಯಾ ಪಹಾರಿಯಾ ಬಾಸೆ
ಬರವುದ ಕ್ರಮೊ	ದೇವನಾಗರಿ
ಬಾಸೆದ ಸಂಕೇತೊಲು
ISO 639-3	Either: kmj – ಕುಮಾರಭಾಗ್ ಪಹಾರಿಯಾ mjt – ಸೌರಿಯಾ ಪಹಾರಿಯಾ
Glottolog	malt1248

ಮಾಲ್ತೊ / ˈmæltoʊ / MAL-toh ಅತ್ತಂಡ ಪಹಾರಿಯಾ / pəˈhɑːriə / pə-HAR-ee-ə, ಅತ್ತಂಡ ಆದಿಡೆ ಭಾರತೊಡು ಕೆಲವು ಸತ್ರಿ ಮಾಲ್ತೊ ಜನೊಡ್ದೆ ಲೆಪ್ಪವೊನ್‌ನ ರಾಜಮಹಾಲಿ ಪುದರ್‌ದ ಉಂದು ಉತ್ತರ ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆ.

ವೈವಿದ್ಯೊಲು

ಮಾಲ್ತೊಡು ರಡ್ಡ್ ವಿದೊಲೆನ್ ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಬೇತೆನೆ ಬಾಸೆಂದ್ ಪನೊಡಾಪುಂಡು. ಅವು ಕುಮಾರ್‌ಭಾಗ್ ಪಹಾರಿಯಾ (ದೇವನಾಗರಿ: ಕುಮಾರಭಾಗ पहाड़िया) ಬುಕ್ಕೊ ಸೌರಿಯಾ ಪಹಾರಿಯಾ (ದೇವನಾಗರಿ: ಸೌರಿಯಾ ಪಹಾರಿಯಾ). ಒಂಜನೆದ ಭಾರತೊದ ಜಾರ್ಖಾಂಡ್, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯೊದ ಎಲ್ಯ ಪರಿಸರೊಡು ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ರಡ್ಡನೆದ ಭಾರತೊದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಬುಕ್ಕೊ ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಡ್ ಪಾತೆರ್‌ಬೆರ್. ಉಂದು ರಡ್ಡೆದ ನಡುತ ಪದಸಂಪೊತ್ತ್‌ದ ಹೋಲಿಕೆಲು 80% ಪಂಡ್‌ದ್ ಅಂದಾಜಿಸದೆರ್.

ಮಾಲ್ ಪಹಾರಿಯಾ ಬಾಸೆದ ಮಾಲ್ತೊ-ಆದಾರೊಡು ನಿಲೆ ಹೊಂದ್‌ದಿಪ್ಪು.

2001ನೆ ಜನಗಣತಿಡ್ ಮಾಲ್ತೊ ಬಾಸೆನ್ ಪಾತೆರುನಕುಲು 224,926 ಜನೊಂದು ಲೆಕ್ಕೊಪಾಡ್ದೆರ್, ಅಯಿಟ್ 83,050 ಪಹಾರಿಯಾ ಪಾತೆರುನಕುಲುಂದು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಲ್ತ್‌ದೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ 141,876 ಬೇತೆ ಅಪ್ಪೆಬಾಸೆಲೆನ್(ಉಪಬಾಸೆನ್) ಪಾತೆರುನಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್.

ದ್ವನಿಸಾಸ್ತ್ರೊ

ಮಾಲ್ತೊ 10 ಸ್ವರೊಲೆ ವಿಸಿಸ್ಟೊ ದ್ರಾವಿಡ ಸ್ವರ ವ್ಯವಸ್ತೆನ್ ಹೊಂದ್ಂಡ್: /a, e, i, o, u/ ಹ್ರಸ್ವೊಲು ಬುಕ್ಕೊ ಅಯಿತ ದೀರ್ಗೊ ರೂಪೊಲು. ಮಾಲ್ತೊ ಬಾಸೆ ಒವ್ವೇ ಸ್ವರೊ ಸಮೂಹೊಲು ಅತ್ತಂದೆ ಸಂಯುಕ್ತಾಕ್ಷರೊಲೆನ್ ಹೊಂದ್‌ಜಿ.

ವ್ಯಂಜನೊಲು

		ತುಟಿ	ಕೂಲಿ	ತುಟಿ ಬುಕ್ಕೊ ಕೂಲಿ	ಮೂರ್ದನ್ಯೊ	ತಾಲವ್ಯೊ	ಕಂಟೆಲ್	ಕಿನ್ನಿನಾಲಗೆ	ಗಲಕುಹರೊ
ಅನುನಾಸಿಕೊ		m	n̪			ɲ	ŋ
ಸ್ಪರ್ಷೊ	ಅಘೋಷ	p	t̪		ʈ	c	k	q
	ಗೋಷ	b	d̪		ɖ	ɟ	g
ಗರ್ಷ			ð	s				ʁ	h
ಅಂದಾಜು				l
ಕಂಪಿತೊ				r	ɽ

• /ŋʁ/ ಅಕ್ಷರೊನು [ɴɢ] ಪಂಡ್‍ದ್ ಉಚ್ಚರಿಸಬೆರ್.
• ದಕ್ಷಿಣ ಬುಕ್ಕೊ ಪಶ್ಚಿಮೊದ ಉಪಬಾಸೆಲು /q/ ಬದಲ್‌ಗ್ /ʔ/ ; /ʁ/ ಬುಕ್ಕೊ /ŋʁ/ ಬದಲ್‌ಗ್ /h/ ನ್ ಹೊಂದ್‌ದೊ. ಸುರುಡ್ದೆ /ð/ ಪನ್ಪುನವು /d̪/ ದ ದ್ವನ್ಯಂತರೊ ಆತ್ಂಡ್.

ವ್ಯಾಕರಣೊ

ಬಾಸೆದ ಸಾಮಾನ್ಯೊ ವ್ಯಾಕರಣೊ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ್‍ದ ಸಮುದಾಯೊಲೆಡ್ದ್ ಬಿನ್ನೊ ಆತ್‌ಜಿ. ಬಾಸೆದ ವಾಕ್ಯರಚನೆದ ಬಿತ್ತ್ ಪ್ರಬಾವೊ ಆಪುನ ಮಾಲ್ತೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಒಂಜಿ ಆಸಕ್ತಿದ ಅಂಸೊ ನಾಮಪದೊಲೆಗ್ ಲಿಂಗೊನು ನಿಗದಿ ಮಲ್ಪುನವು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು.

ಲಿಂಗೊ

ಮಾಲ್ತೊ ಭಾಬಾಸೆದ ಪದೊತ ಲಿಂಗೊನು ಪುಲ್ಲಿಂಗ, ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ ಅತ್ತಂಸ ನಪುಂಸಕ/ತಟಸ್ತೊ ಪಂಡ್‌ದ್ ವಿಬಾಗಿಸದೆರ್. ಮಾನ್ಯೆರ್ ಅತ್ತಂಡ ದುಸ್ಟೊ ದೇವತೆಲೆಗ್ ಸಮ್ಮಂದೊ ಆಯಿನ ಒಯಿನಾನಂಡ ಸೂಚಿಸನಗ ಪುರುಷ ಲಿಂಗ ರೂಪೊ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚನೆ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗೊ ರೂಪೊ ಪೊಂಜೊವುಲು, ಪರಮಾತ್ಮೆ ಬುಕ್ಕೊ ಎಲ್ಯ ದೇವತೆಲೆನ್ ಸೂಚಿಸುವುನ ನಾಮಪದೊಲೆಗ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಆತ್ಂಡ್. ಅಮ್ಮನ್ 'ಅಬ್ಬಾ' ಪಂಡ್‍ದ್ ಪನ್ಪುನ ಪದೊ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾದ್ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗೊ ನಾಮಪದೊ ಆಂಡಲಾ, ಉಂದು ಗೌರವೊನು ಜೋಜಾಯರ ಉದ್ದೇಸೊ ಮಲ್ತ್‌ದ್‌ನೆ. ಪರಮಾತ್ಮೆನೆ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗೊ ಆದಿಪ್ಪುನೆಡ್ದಾರೊ, ಸಮುದಾಯೊದ ಪೊಂಜೊನಕ್ಲೆಗ್ ಗೌರವೊ ಅಕ್ಲೆನ ವ್ಯಾಕರಣೊಡ್ ಸ್ಪಸ್ಟೊ ಆಪುಂಡು. ಇದ್ಯಾಂಡ ನಾಮಪದೊಲೆನ್ ನಪುಂಸಕ ಅತ್ತಂಡ ತಟಸ್ತೊ ಲಿಂಗದೊಟ್ಟುಗೆ ಉಲ್ಲೇಕಿಸಬೆರ್, ಉಂದು ದಿಂಜ ಜನಪ್ರಿಯೊ ರೂಪೊ ಆತ್ಂಡ್.

ಬರವುದ ವ್ಯವಸ್ತೆ

ಮಾಲ್ತೊ ಜನೊಕ್ಲೆಟ ಸಾಕ್ಷರತೆದ ಪ್ರಮಾಣೊ ಎಂಚ ಕಡಮೆಯಾತ್ಂಡ್ಂದ್ ಪನ್ಪುನೆನ್ ತೂಂಡ, ಬಾಸೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾದ್ ಬರೆಯಿನ ಬಾಸೆ ಅತ್ತ್ಂದ್ ಅರ್ತೊ ಆಪುಂಡು. ಬಾಸೆ ಸುರುಕು ಬರವುಡು ನೆಂಪುಡು ಆನಗ(1884ಡ್ ಅರ್ನೆಸ್ಟ್ ಡ್ರೋಸ್ ಆರೆಡ್ದ್) ಉಂದು ದೇವನಾಗರಿ ಬರವುದ ವ್ಯವಸ್ತೆನ್ ಭಾರತೊದ ದಿಂಜ ಬಾಸೆಲೊಟ್ಟುಗೆ ಪಟ್ಟೊಂಡ್. ಬಾಸೆದ ಬರವುದ ಬಾಗೊ ಅಯಿತ ಜೀವನೊಡು ದಿಂಜ ಬುಕ್ಕೊ ಪೂರಕ ಆತ್ಂಡ್, ಮಾಲ್ತೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಸಂಬಾಸನದ ಮೂಲಕ ಅದಿಕೃತವಾದ್ ಒರಿಪುನ ಪರಿಣಾಮೊನು ಕೊರ್ಪುಂಡು.

ಮಾದರಿ ಪಟ್ಯೊ

ಇಂಗ್ಲಿಸ್

All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.

ಕನ್ನಡೊ

ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವರು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಘನತೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ವಿವೇಚನೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರತ್ವದ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಪರಸ್ಪರ ವರ್ತಿಸಬೇಕು.

ತುಳು

ಮಾಂತ ಮಾನ್ಯೆರ್ ಸೊಸಂತ್ರವಾದ್ ಪುಟ್ಟ್‌ದೆರ್ ಅಂಚನೆ ಗನತೆ ಬುಕ್ಕೊ ಹಕ್ಕ್‌ಲೆಡ್ ಸಮಾನವಾತೆರ್. ಅಕುಲು ವಿವೇಚನೆ ಬುಕ್ಕೊ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿನ್ ಹೊಂದ್‌ದಿಪ್ಪುವೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ ಸೋದರತ್ವೊದ ಮನೋಬಾವೊಡ್ದ್ ಒರಿಯಗೊರಿ ವರ್ತಿಸವೊಡು.

ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿ

नबिरकि केतबेनो कुरकपेद़ इणय कौडिद़ टुनड ऐन एणगकि चाकरियन निणग अगदु तेयिन: आह निणग अग अगदु निणग पावे मैनजेह. डडेनो ओरत कूकरुकि सडिद़, गोसणयिकिपावेसरयेतर, अद़िकिगोटडानडिन सोहजेतर आणय अवडप चोव, योहननह डडेनो बपतिसमेचह, अनते पापेकि मापि lगकि गुमेनारेकि बपतिसम सबान मेनतर सेगयह. अनते यिहुदिय.

ಬಂಗಾಳಿ ಲಿಪಿ

নবিরকি কেতবেনো কুরকপেধ ইণয় কৌডিধ টুনড ঐন এণগকি চাকরিয়ন নিণগ অগদু তেয়িন: আহ নিণগ অগ অগদু নিণগ পাৱে মৈনজেহ. ডডেনো ওরত কূকরুকি সডিধ, গোসণয়িকিপাৱেসরয়েতর, অধিকিগোটডানডিন সোহজেতর আণয় অৱডপ চোৱ, য়োহননহ ডডেনো বপতিসমেচহ, অনতে পাপেকি মাপি lগকি গুমেনারেকি বপতিসম সবান মেনতর সেগয়হ. অনতে য়িহুদিয়.

ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ

ನಬಿರ್ಕಿ ಕೆಟಬೆನೊ ಕುರ್ಕ್‌ಪೇತ್ ಇಂಗ್ಯ್ ಕೊಯ್ಡ್ ಟು ಯೂನ್‌ಡಾ ಇಂಗ್ಕಿ ಚಕ್ರಯಾನ್ ನೀಗ್ ಅಗ್ದು ಟೆಯಿನ್: ಆಹ್ ನೀಗ್ ಅಗ್ ಅಗ್ಡು ನಿಗ್ ಪಾವೆ ಮೆಂಜೆಹ್. Ḍaḍeno ort kúkruki saḍith, Gosaṅyikipāwesaryetra, Athikigoṭḍānḍin sohjetra āṅy awḍp chow, Yohannah ḍaḍeno baptismechaki mābaptismechaki, anteiismechaki ಮೆಂಟರ್ ಸೆಗ್ಯಾ. ಅಂತೇ ಯಿಹುದಿಯಾ.